Chứng khoán vốn và chứng khoán nợ là các sản phẩm đầu tư đa dạng trên thị trường chứng khoán. Giữa hai sản phẩm này có những nét riêng biệt mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư. Vậy để phân biệt chứng khoán nợ và chứng khoán vốn, mời các bạn cùng tham khảo bài viết dưới đây!
Chứng khoán nợ là gì?
Chứng khoán nợ là loại chứng khoán chứng nhận mối quan hệ giữa 2 đối tượng là chủ nợ của người sở hữu với công ty phát hành. Chính vì vậy, nó được xem như một công cụ nợ.
Chứng khoán nợ tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau. Phổ biến nhất là trái phiếu, chứng khoán dạng nợ (và giấy tờ), các công cụ thị trường tiền, công cụ tài chính phái sinh.
Thực tế ở các nước có nền kinh tế phát triển, loại chứng khoán này có tỷ trọng giao dịch khá cao trên thị trường chứng khoán. Nhưng tỷ lệ lãi suất của sản phẩm phụ thuộc vào mức độ rủi ro của việc vay mượn và rủi ro của người đi vay. Do đó, nó thường được chính phủ phát hành với mức lãi suất khá thấp.
Chứng khoán vốn là gì?
Chứng khoán vốn là tài sản tài chính đại diện cho cổ phần của một công ty. Đây là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành, xác nhận quyền sở hữu một phần thu nhập và tài sản của công ty đó.
Chứng khoán vốn chủ yếu được các cổ đông của công ty nắm giữ và hưởng lợi nhuận. Quyền sở hữu được chuyển sang các nhà đầu tư khác chỉ khi các cổ đông bán cổ phần đang sở hữu.
Chứng khoán vốn bao gồm cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi, chứng chỉ quỹ… Trong đó, phổ biến nhất là cổ phiếu thường. Đồng thời, đặc điểm để phân biệt chứng khoán vốn với các loại chứng khoán khác chính là quyền sở hữu.
Điểm giống nhau giữa chứng khoán nợ và chứng khoán vốn
Đều là sản phẩm đầu tư tài chính, gọi là chứng khoán.
Cả hai đều phân loại làm 2: Ghi tên và không ghi tên.
Chứng khoán vốn (cổ phiếu) và chứng khoán nợ (trái phiếu) trong nội dung đều ghi:
- Tên, trụ sở chính của công ty phát hành
- Số và ngày cấp giấy chứng nhận ĐKKD
- Ngày phát hành
- Tên của người sở hữu (cổ đông)
Phân biệt chứng khoán nợ và chứng khoán vốn
Ngoài những điểm giống nhau ở trên, chứng khoán nợ và chứng khoán vốn cơ bản khác nhau. Dưới đây là bảng phần biệt giữa chứng khoán nợ (trái phiếu) và chứng khoán vốn (cổ phiếu):
| Đặc điểm phân biệt | Chứng khoán nợ (Trái phiếu) | Chứng khoán vốn (Cổ phiếu) |
| Tính chất | Là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận quyền sở hữu với một phần vốn vay. | Là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ xác nhận quyền sở hữu đối với phần vốn điều lệ. |
| Tư cách chủ sở hữu | Chủ nợ của công ty, có quyền đòi thanh toán các khoản nợ nhưng không thể tham gia quản lý, điều hành. | Cổ đông của công ty, có quyền tham gia quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh. |
| Sự thay đổi về pháp lý | Tăng vốn vay nhưng không ảnh hưởng quyền quản trị của những người trong Ban giám sát. | Làm tăng vốn điều lệ của công ty cổ phần, thay đổi quyền quản trị các cổ đông. |
| Lợi nhuận | Người sở hữu được trả lãi định kỳ với mức lãi suất ổn định, không phụ thuộc kết quả sử dụng vốn hoặc hoạt động kinh doanh. | Phần lợi nhuận không ổn định, tùy thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. |
| Khả năng tiếp cận nguồn vốn | Không bắt buộc doanh nghiệp phải huy động vốn dài hạn, trong ngắn hạn vẫn được. | Giúp doanh nghiệp chủ động đưa ra những điều kiện linh hoạt để tiếp cận nguồn vốn lớn. Tuy nhiên số tiền huy động cần mang tính dài hạn. |
| Tính thanh khoản | Được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán, tính thanh khoản cao. | Chưa có sàn giao dịch, tính thanh khoản còn hạn chế. |
| Thời gian đáo hạn | Thời gian đáo hạn nhất định có ghi trên trái phiếu. | Không có thời gian đáo hạn. |
Nên đầu tư vào chứng khoán nợ hay chứng khoán vốn?
Chứng khoán vốn và chứng khoán nợ đều có những ưu điểm và hạn chế riêng của nó. Vì vậy, việc đầu tư vào sản phẩm nào phụ thuộc rất nhiều vào khẩu vị của nhà đầu tư. Trong đó sẽ tính đến thời gian bạn có, kinh nghiệm và khả năng phân tích thị trường, doanh nghiệp, mức độ chịu rủi ro…
Trường hợp bạn có nhiều thời gian để nghiên cứu, phân tích thị trường và doanh nghiệp. Cùng với đó, bạn là người am hiểu về giao dịch trên thị trường chứng khoán, có khả năng phân tích kỹ thuật. Hơn hết, bạn muốn trở thành cổ đông của một công ty, góp vốn vào phát triển và được quyền ra các quyết định đối với công ty thì hãy lựa chọn đầu tư chứng khoán vốn (cổ phiếu). Trong tình hình thị trường ổn định, chắc chắn rằng bạn sẽ nhận được lợi nhuận xứng đáng.
Ngược lại, nếu bạn không có nhiều thời gian để theo dõi và phân tích thị trường, doanh nghiệp. Mong muốn của bạn là lợi nhuận cố định và an toàn thì nên đầu tư vào chứng khoán nợ (cổ phiếu). Tất nhiên bạn sẽ không được tham gia vào hoạt động quản lý, điều hành hay ra quyết định đối với công ty đó. Tuy nhiên, trong tình hình thị trường nhiều biến động thì việc đầu tư vào chứng khoán nợ là lựa chọn tối ưu và an toàn cho các nhà đầu tư.
Chứng khoán nợ và chứng khoán vốn đều có khả năng đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, tùy vào từng thời điểm và kinh nghiệm của mỗi người mà các bạn nên có quyết định phù hợp cho chính mình. Bất kể nhà đầu tư nào khi bước chân vào thị trường chứng khoán cùng nên học hỏi và trau dồi thật nhiều kiến thức lẫn kinh nghiệm thực tế. Luôn nhớ rằng bên cạnh lợi nhuận mà các sản phẩm đầu tư mang lại sẽ luôn đi kèm với tiềm năng rủi ro.
Như vậy, trên đây là bài viết về Phân biệt chứng khoán nợ và chứng khoán vốn. Hy vọng các bạn sẽ có thêm kiến thức về hai sản phẩm này để có quyết định đầu tư đúng đắn nhất. Chúc các bạn luôn thành công!
Bài viết tham khảo: